 |
| Jan Tournois is directeur van Pilz Nederland en promovendus in de psychologie (risicogedrag). |
Onze comfortzone wordt dagelijks gestretcht door de veranderingen om ons heen. Soms lijkt het wel of we er meer buiten leven dan erbinnen. Zouden we daarom zo gestrest raken? Zo heb je met je ontwikkelteam de champagne ontkurkt, na de laatste innovatie, of de spanningen nemen toe, onder meer over het verdienmodel, mogelijke concurrenten en disruptieve innovatie. Vooruitgang en stress gaan hand in hand, lijkt het.
De mens is een schitterende creatie, maar biologisch gericht op behoud en niet op verandering. Everett Rogers publiceerde in 1995 al de law of diffusion of innovation en vond dat circa 17 procent van de mens ‘innovator’ of ‘early adaptor’ is. Dit deel van de mensen zou zonder bewijs van anderen kunnen overgaan tot de inzet van de laatste innovatie, terwijl 83 procent van de mens eerst bewijs wil zien, voordat zij overgaan tot gebruik van iets nieuws. De terughoudendheid wordt gerealiseerd door ons biologisch concept. Bij het verkennen van een nieuwe situatie draait ons onbewuste brein op volle toeren. In een flits komen honderden vragen voorbij die betrekking hebben op de risico’s en de meerwaarde van de innovatie. Begrijp ik dit wel? Wat gaat er gebeuren? Wat denkt de klant? Wat denkt de baas? Deze vragen worden niet rationeel beantwoord, daarvoor gaat dit proces veel te snel. De evaluatie vindt plaats op intuïtief niveau in het middenbrein en de hersenstam. De associaties die ontstaan, zijn mede afhankelijk van je eigen voorkeur of je risicomijdend of -nemend bent en de affiniteit met de innovatie. Samen bepalen zij de perceptie van de risico’s hetgeen hormoonproductie tot gevolg heeft. Ontwikkel je een stresshormoon zoals cortisol dan zal je er niet direct op af vliegen en zal je de innovatie eerder negatief dan positief ervaren. Je gedrag wordt gestuurd door angst. Ontwikkel je juist een goed gevoelshormoon zoals dopamine, dan wordt de innovatie positief ervaren en wordt je gedrag gestuurd door beloning.
