Voor afschermen van gevaarlijke en bewegende delen van machines wordt in de praktijk vaak de makkelijkste weg gekozen

De praktijk
Bij het afschermen van gevaarlijke en bewegende delen van machines wordt in de praktijk vaak de makkelijkste weg gekozen. Dit is op zich een logische keuze als je bedenkt dat veel afschermingen later worden geplaatst dan de machine en dus een echte ”add on” zijn.

De makkelijke oplossing is vaak een vaste afscherming rond de machine met daarin een of meerdere toegangsdeuren met een blokkeerinrichting. Het nadeel van deze oplossing is dat het over het algemeen alleen bescherming biedt tijdens het productieproces. Wanneer er onderhoud of afstelwerkzaamheden gedaan moeten worden blijkt de oplossing niet meer zo eenvoudig, omdat deze werkzaamheden sterk worden belemmerd, doordat de machine is geblokkeerd bij een geopende afscherming. Het gevolg is in veel gevallen dat de “magische sleutel” wordt toegepast bij onderhoud en de blokkering wordt overbrugd. Met als gevolg een gevaarlijke situatie met als extra risico dat de bewegingsruimte van de bedienaar wordt beperkt door de geplaatste afscherming.

Om nu te voorkomen dat veiligheidsfuncties overbrugd worden moet in het ontwerp worden nagedacht over de gevolgen van de aan te brengen afscherming. Dus wat moet er tijdens onderhoud of afstelwerkzaamheden kunnen bewegen en hoe is dit mogelijk zonder risico voor de persoon. In veel gevallen betekent dit dat het toepassen van een eenvoudige mechanische oplossing zoals afstandsafscherming een complexe besturingstechnische oplossing tot gevolg heeft. In de eerder genoemde situatie moet vaak een jog-mogelijkheid worden toegepast die complex is, doordat de standaard veiligheidsfunctie op de toegang moet worden overbrugd om de werkzaamheden uit te kunnen voeren. In dat geval komt artikel 1.2.5 (Bijlage 1) van de Machinerichtlijn in beeld.



Als gevolg van de noodzaak tot het overbruggen van de veiligheidsfuncties moet een reeks aan besturingstechnische maatregelen worden doorgevoerd om het risico voor de bediener te beperken. Je kunt hierbij denken aan:

• Tweehandenbedieningen;
• Toerentalbewaking;
• Hold-to-run bediening;
• Krachtbewaking.

In veel gevallen is een combinatie van bovenstaande maatregelen noodzakelijk.

Wanneer er wordt gekozen voor de mechanisch complexere oplossing van het individueel afschermen van de verschillende risico’s, zal het in veel gevallen niet nodig zijn om verschillende bedrijfsmodi te introduceren voor het afstellen of onderhouden van de machine. Simpelweg omdat onderhouds- of afstelpunten bereikbaar zijn zonder dat daarvoor deuren met functieblokkering geopend hoeven te worden.

Conclusie
 De meest voor de hand liggende snelle oplossing is lang niet altijd de beste of eenvoudigste oplossing. In de praktijk blijkt maar al te vaak dat de keuze voor snel te plaatsen afstandsafscherming voor veel ergernis en additionele kosten zorgt. Het is namelijk niet meer mogelijk om de machine af te stellen, tenzij hiervoor extra maatregelen worden genomen in de vorm van het verplaatsen van instelmechanismen of besturingstechnische veiligheidsmaatregelen, zodat onder gecontroleerde omstandigheden de machine kan werken met geopende afschermingen. De op het eerste gezicht complexe en tijdrovende oplossing van het plaatsen van lokale afschermingen blijkt vaak de betere oplossing, niet in het minst doordat voor het bedienend personeel minder verandert aan de werkmethode waardoor er minder weerstand is.

Technologie geeft meerdere oplossingen
Naast de “domme” afschermingen brengt de moderne technologie oplossingen die flexibel en efficiënt zijn. Lichtschermen en laserscanners worden al enige jaren als intelligente afscherming toegepast. Met de ontwikkelingen van 3D videotechnieken zijn er weer nieuwe mogelijkheden. De 3D veiligheidscamera SafetyEYE van Pilz geeft een flexibele, efficiënte en betaalbare oplossing voor het oplossen van complexe situaties.