Tja...IIA of IIB machine (Machinerichtlijn)

Stel, u bent fabrikant of eindgebruiker van verpakkingslijnen en u koopt machinedelen in, zoals dozenvouwmachines en palletisers en assembleert die tot een complete lijn. Bij de machine worden in het algemeen alleen gebruiksinstructies en basisschema's geleverd. Hoe komt u dan aan de informatie die benodigd is om de lijn van een CE-markering te voorzien?

Als samensteller van een zelfstandige machine (de complete verpakkingslijn) weet u dat u de CE-markering op uw lijn moet aanbrengen. Hiervoor dient u een technisch constructiedossier (tcd) op te bouwen. Dit dossier bevat onder andere een risicoanalyse, een toetsing aan de fundamentele veiligheidseisen en een gebruiksaanwijzing. De toeleverancier van uw palletiser is op grond van de Machinerichtlijn echter alleen verplicht om een zogenaamde IIB-verklaring af te leveren bij zijn machine. Deze IIB-verklaring is alleen terecht als de palletiser niet zelfstandig kan werken omdat er bijvoorbeeld geen besturing meegeleverd wordt. Indien de palletiser een eigen besturing heeft en zelfstandig kan werken, dient de toeleverancier een IIA-verklaring af te geven. Ook als de palletiser ingebouwd wordt in een productielijn.

Nieuwe Machinerichtlijn
De zogenaamde IIB-verklaring wordt afgegeven bij een deelmachine en hierbij geeft de fabrikant eigenlijk aan dat hij niet alle veiligheidsaspecten kan beoordelen en overzien, omdat zijn deelmachine wordt geïntegreerd in een groter geheel. De IIB-verklaring werd en wordt echter vaak 'misbruikt'. Soms proberen fabrikanten bewust zo weinig mogelijk aan machineveiligheid te doen door een IIB-verklaring af te geven.

De nieuwe Machinerichtlijn probeert dit 'misbruik' tegen te gaan door het geven van een heldere definitie van een 'niet voltooide machine' (artikel 1) en een duidelijke procedure (artikel 13) hoe er met dit type machine moet worden omgegaan.

Fabrikanten van niet voltooide machines dienen nu ook een technisch dossier op te bouwen waarin onder andere het volgende is opgenomen:

• Overzichtsplan van de niet voltooide machine;
• Risicobeoordeling;
• Toetsing aan de relevante essentiële veiligheids- en gezondheidseisen;
• Lijst met beschermende maatregelen;
• Een montagehandleiding, waarin de belangrijkste aandachtspunten met betrekking tot het inbouwen en de veiligheid worden weergeven.

De fabrikant van een 'niet voltooide machine' dient een montagehandleiding en een inbouwverklaring mee te leveren. Hij is op basis van de Machinerichtlijn niet verplicht het complete technische dossier af te geven.

De risicobeoordeling
Bij de risicobeoordeling van de samengestelde machine zijn met name de overgangsgebieden van groot belang. Met de juiste informatie zijn daar de risico's beter in te schatten en hierop volgend maatregelen te nemen. Ook de noodstopvoorziening voor de volledige lijn is een belangrijk aandachtspunt. Wat u nodig heeft als samenbouwer Als samenbouwer zou u eigenlijk alle technische dossiers van de toeleveranciers willen hebben. De enige wijze om dit te verkrijgen is door het vast te leggen in de koopovereenkomsten. Pilz heeft ervaring met de risicobeoordeling van samengestelde productielijnen en de begeleiding tijdens de realisatie om te komen tot CE-markering. Voor meer informatie klik hier. Voor de veiligheidsaspecten bij de inkoop van machines en delen van productielijnen geeft Pilz een specifieke training. Voor meer informatie klik hier.