woensdag 4 november 2009

Liften die vallen onder de Machinerichtlijn

Met de komst van de nieuwe Machinerichtlijn vallen een groot deel van de liften ook onder deze richtlijn. Onderstaand uitreksel uit de Nieuwe MRL geeft duidelijk aan wat de restricties zijn.

(27) Gevolgen van de nieuw MRL voor richtlijn liften.
De toepassing van deze richtlijn op een aantal machines voor het heffen van personen, vereist voor een betere afbakening van de producten waarop deze richtlijn van toepassing is met inachtname van die producten die onder het toepassingsgebied vallen van Richtlijn 95/16/EG van het Europees Parlement en de Raad van 29 juni 1995 inzake de onderlinge aanpassing van de wetgevingen der lidstaten betreffende liften (1). Een nieuwe omschrijving van het toepassingsgebied van de laatstgenoemde richtlijn is bijgevolg noodzakelijk. Richtlijn 95/16/EG moet derhalve dienovereenkomstig worden gewijzigd.

Artikel 24 uit de nieuwe Machinerichtlijn
Wijziging van Richtlijn 95/16/EG
Richtlijn 95/16/EG wordt als volgt gewijzigd:

1) In artikel 1 worden de leden 2 en 3 vervangen door:
„2. In deze richtlijn wordt onder „lift” verstaan: een hijsof hefwerktuig dat bepaalde niveaus bedient met behulp van een drager die langs starre, ten opzichte van het horizontale vlak meer dan 15 graden hellende geleiders beweegt, en dat bestemd is voor vervoer van:

  • personen,
  • personen en goederen,
  • alleen goederen indien de drager toegankelijk is, dat wil zeggen een persoon het zonder probleem kan betreden, en uitgerust is met bedieningsapparatuur in de drager of binnen het bereik van een persoon in de drager.
Hijs- en hefwerktuigen die een vaste baan volgen zelfs indien deze niet langs starre geleiders bewegen, worden beschouwd als liften die onder het toepassingsgebied van deze richtlijn vallen.

Onder „drager” wordt verstaan het deel van de lift waarop personen en/of goederen zich bevinden om naar boven of beneden gebracht te worden.

3. Deze richtlijn is niet van toepassing op:

  • hijs- en hefwerktuigen met een maximumsnelheid van 0,15 m/s,
  • bouwliften,
  • kabelinstallaties, met inbegrip van kabelsporen,
  • liften die speciaal zijn ontworpen en gebouwd voor militaire of politiële doeleinden,
  • hijs- en hefwerktuigen van waaruit werkzaamheden verricht kunnen worden,
  • mijnliften,
  • hijs- en hefwerktuigen voor het heffen van kunstenaars tijdens een optreden,
  • hijs- en hefwerktuigen die in vervoermiddelen zijn ingebouwd,
  • hijs- en hefwerktuigen die met een machine zijn verbonden en uitsluitend bestemd zijn om de toegang tot de werkplek, inclusief onderhouds- en inspectiepunten op de machine, mogelijk te maken,
  • tandradbanen,
  • roltrappen en rolpaden.”

Unilever, veiligheid en Pilz

Bij ons op de site, SU Oss, produceren we voornamelijk soepen (bliksoep en soep in zak), sauzen en vleesproducten (rookworst, knakworst, hamburgers).

In de fabrieken hebben we een groot aantal verschillend installaties, van procesinstallaties tot aan verpakkingsmachines. Daarnaast nog een machinekamer en ketelhuis voor koeling- lucht- en stoomvoorziening.

En een afvalwaterzuiveringsinstallatie. Dit vereist per installatie een goede aanpak op gebied van mens- en machineveiligheid. Onze V&M afdeling voert meestal dan ook een RI&E uit.

Het veilig werken staat binnen Unilever op een zeer hoog platform. Wij als unit zullen ons dan ook moeten kunnen verantwoorden richting Unilever.

In onze electro/instrumentatie specificaties hebben we al jarenlang gekozen voor PILZ, als het gaat om veiligheids- en/of noodstopcircuits bij installaties.

Onze project-engineers nemen deze specificaties altijd mee in de besprekingen met mogelijke toekomstige leveranciers. Echter vaak blijkt ook nog eens dat de machine-leverancier al met PILZ werkt. Belangrijkst voor ons is de betrouwbaarheid voor mens en machine!
 
Unilever, Jan van der Doelen - Werkzaam op afdeling automatisering die ook o.a de scada- en plc-besturingen onderhouden. Verantwoordelijk voor laag/hoogspanning installaties op de site m.b.t. electro-onderhoud en ondersteuning projecten.

zondag 1 november 2009

Overzicht belangrijkste Pilz softwarepakketten

Er is inmiddels een breed pakket aan software in omloop voor de diverse diensten en producten van Pilz. Van deze software verschijnen regelmatig nieuwe versies.

Om u op de hoogte te brengen van de huidige stand van zaken vindt u hieronder een overzicht van de huidige versies van de meest belangrijke Pilz-pakketten. Ook vindt u download-informatie voor deze versies.

Downloadsite
Voor alle pakketten geldt dat de nieuwste versies altijd gedownload kunnen worden van de internationale Pilz-website:
http://www.pilz.nl/support/downloads/index.jsp

(Of: www.pilz.nl en dan quicklink “downloads”)

Elke download wordt vergezeld van een gelijkgenaamd readme.zip-bestand. Hierin vindt u de release notes voor de betreffende versie, met alle informatie over de wijzigingen.

Zoektermen
Door zoektermen te gebruiken vindt u op de downloadsite meestal snel wat u zoekt. Handige zoektermen worden in dit artikel voor elk pakket weergegeven. Daarnaast kunt u de resultaten filteren door bij “Type document” te kiezen voor “Software”. Dan worden alleen de software-downloads weergegeven.

Houdt u er rekening mee dat veel Pilz-software in een restricted area staat waar alleen geregistreerde klanten toegang hebben. Om te kunnen downloaden moet u zich meestal aanmelden met e-mailadres en wachtwoord.

Indien u zich nog niet heeft geregistreerd kunt u dit o.a. doen via de volgende link:
http://www.pilz.nl/registration.nl.jsp.

Huidige versies Pilz-software
Hieronder vindt u voor de meest gangbare Pilz-software de huidige versie, evenals de zoekterm waarmee u deze snel vindt op de Pilz downloadsite.

1)    PSS Win-PRO
Voor het configureren van de Pilz PSS-besturingen.
Huidige versie: 1.9.1. Zoekterm: “win-pro”

2)    PSS Universal Assistant
Voor het configureren van PSSuniversal-installaties.
Huidige versie: 1.8.1. Zoekterm: “startup universal”

3)    PVIS OPC Configurator
Voor het configureren van OPC-diagnostics vanaf een PC.
Huidige versie: 1.4.1. Zoekterm: “OPC”

4)    PVIS OPC Server
De servercomponent van een OPC-diagnostics, draait op een PMI of PC.
Huidige versie: 1.4.1. Zoekterm: “OPC”

5)    PVIS ActiveX Control
Voor weergave van OPC-diagnostics op een PMI of PC.
Huidige versie: 1.4.1. Zoekterm: “OPC”

6)    PAScal Safety Calculator
Rekentool voor berekenen van PL- en SIL-waardes van ketens.
Huidige versie: 1.3.2. Zoekterm: “pascal”

7)    Safety Eye Configurator
Voor configureren van een Safety Eye veilig camerasysteem.
Huidige versie: 2.0.0. Zoekterm:”Safety Eye”

8)    PNOZ Multi Configurator
Voor het configureren van de PNOZ Multi veiligheidsrelais.
Huidige versie: 6.4.0. Zoekterm: “Multi configurator”

Service
Kunt u iets niet vinden op onze website? Dan kunt u altijd telefonisch of elektronisch met Pilz contact opnemen voor het stellen van vragen van uiteenlopende aard, bijvoorbeeld over software, licenties, productadvies, norm-informatie en nog veel meer.

Licenties
Houdt u bij een eventuele upgrade rekening met de grenzen van uw licentieovereenkomst? De meeste licentieovereenkomsten dekken alle updates binnen de versie maar niet een upgrade naar een hoger versienummer.

Bijvoorbeeld: Als u een licentie heeft voor PNOZ Multi Configurator 5.1.0, dan kunt u deze probleemloos updaten met nieuwere versies, zolang het versie 5 blijft. U zult dus met deze licentie echter niet een Multi Configurator versie 6.4.0 kunnen activeren.

U kunt altijd contact opnemen met Pilz  0347 320477.

Verwarring over status EN 954-1

Sinds enige maanden is er verwarring ontstaan over het mogelijk niet vervallen van de EN 954-1.

Het al dan niet vervallen van deze norm wordt door zowel machinebouwers als eindgebruikers met argusogen in de gaten gehouden. De vervanger van de EN 954-1 zou nog teveel onduidelijkheden met zich meebrengen. Bij het CEN in Brussel zijn de twijfels van de industrie over de haalbaarheid van het invoeren van de nieuwe EN ISO 13849-1 als vervanger besproken.

Daaruit zijn verschillende tegenstrijdige berichten in de media verschenen naarmate de tijd verstreek.

Relaistechniek
Al ruim tien jaar is de EN 954-1 de Europese norm voor het veiligheidsgerelateerde deel van besturingen. De norm beschreef op kwalitatieve basis hoe een beveiliging als bijvoorbeeld een hekbewaking schakeltechnisch uitgevoerd moest worden om een bepaalde betrouwbaarheid te halen. Kort gezegd: bij een bepaalde combinatie van letsel, blootstelling en afwendbaarheid werden eisen gesteld aan de opbouw van de veiligheidsfunctie. Werd hiermee gebouwd, dan werd dit beschouwd als afdoende voor dat bepaalde risico.

De norm gaf echter niets aan over de kans die een schakeling nog altijd had op gevaarlijk falen van de beveiliging. Daarnaast was een fenomeen als software en de mogelijke ontwerpfouten daarin niet meegenomen omdat dit bij het ontstaan van de norm nog niet of nauwelijks voorhanden was voor veiligheidsfuncties van machines. Kortom, de norm was gebaseerd op veiligheidsrelais en programmeerbare elektronica werd niet voldoende betrouwbaar geacht daarvoor.

Nieuwe technieken
Enkele jaren na het verschijnen van de norm komen toch de eerste veiligheids-plc's op de markt, waarin Pilz voorop ging met haar PSS systemen. Deze werden toegelaten na strenge keuringen door de BG in Duitsland. Vanwege de toegenomen complexiteit van te beveiligen machines en installaties was er wel vraag naar deze systemen en moest daarom toch aandacht besteed gaan worden aan de manier van programmeren, faalkansen van complexe schakelingen en dergelijke. Uiteindelijk ontstond enkele jaren geleden uit de vraag hoe om te gaan met de nieuwe systemen de nieuwe Performance Level norm EN ISO 13849-1 als rechtstreekse opvolger van de EN 954-1.

Overgang naar nieuwe norm
Omdat er inmiddels een ruim aanbod is van elektronische veiligheidsrelais, configureerbare en programmeerbare veiligheidsbesturingen werd besloten de oude EN 954-1 na een overgangstermijn van drie jaar eind 2009 te laten vervallen. Veiligheidsbesturingen zouden vanaf 2010 gebouwd of aangepast moeten worden volgens de EN ISO 13849-1 (PL) of zijn tegenhanger de EN IEC 62061 (SIL), die inmiddels beide al weer enkele jaren geharmoniseerd zijn. Dat laatste hield dus ook in dat gebruik van de EN 954-1 na 2009 niet meer kon leiden tot een vermoeden van overeenstemming met de Machinerichtlijn. Daarmee zou een belangrijk deel van de CE markering van een machine op losse schroeven staan en de fabrikant dus ten onrechte een CE-markering aanbrengen met alle mogelijke gevolgen van dien.

Verwarring
Vanaf ongeveer augustus van dit jaar ontstond in de bovenstaande situatie verwarring. De industrie had bezwaar gemaakt bij de centrale normenorganisatie CEN in Brussel dat met name de gegevens benodigd om de PL te kunnen bepalen ontbraken. In deze belangenstrijd deden de wildste berichten de ronde. Aan die verwarring is op dit moment nog geen einde. Het is echter wel vrijwel zeker op dit moment dat de EN 954-1 vanaf volgend jaar in ieder geval niet meer gebruikt mag worden voor nieuwe machines.

Nieuwe techniek: nieuwe norm
Dat de Europese Commissie uiteindelijk zeer waarschijnlijk zal besluiten om vanaf 2010 alleen de EN ISO 13849-1 of EN IEC 62061 te harmoniseren onder de nieuwe machinerichtlijn 2006/42/EG is niet meer dan redelijk. De stand van techniek brengt nu eenmaal veiligheids-plc's met zich mee, met complexe schakelingen daarin en door gebruikers geschreven software. Deze aspecten worden nu eenmaal niet meer afgedekt door de oude EN 954-1. Ook afnemers van machines en installaties stellen steeds vaker terecht de vraag hoe een leverancier aan de huidige stand van techniek gaat voldoen op gebied van veiligheidsfuncties. Als dit bij levering niet in orde is kant de eindgebruiker tenslotte zelf aansprakelijk gesteld worden voor de ongevallen vanwege falen van de veiligheidsbesturing. Pilz adviseert al haar klanten om zo snel mogelijk kennis te verzamelen van de nieuwe EN ISO 13849-1 en/of EN IEC 62061 en voorbereid te zijn op het gebruik hiervan. Dit kan door één of meer mensen deze taak toe te bedelen, hen een cursus te laten volgen en de implementatie in het ontwerpproces voor te laten bereiden. Binnen afzienbare tijd zal iedereen met de nieuwe normen te maken krijgen.

Campbell’s Utrecht brengt beveiligingverpakkingslijnen op laatste stand der techniek

Veiligheid staat op één bij productie van droge soepen
Campbell’s produceert in Utrecht hoofdzakelijk droge soepen. Voor de verpakking maakt men gebruik van vaak wat oudere maar oerdegelijke machines, die in eigen beheer worden onderhouden én gemoderniseerd. Deze zomer voltooide het bedrijf in samenwerking met Pilz Nederland een omvangrijk project, waardoor de verpakkingslijnen nu volledig voldoen aan de nieuwe Machinerichtlijn.

Eigenlijk is mijn entree bij Campbell's wel komisch. Ik bezoek de fabriek in het gezelschap van twee medewerkers van Pilz Nederland (gespecialiseerd in veiligheidsbesturingen) en kom voor een interview over machineveiligheid. We mogen van de portier echter pas het terrein op als we eerst een instructiefilm hebben bekeken. In slechts enkele minuten passeren machineveiligheid, explosieveiligheid, persoonlijke veiligheid en voedselveiligheid de revue.

"Natuurlijk stoot wel eens iemand zijn hoofd of loopt er wel eens iemand een snee in zijn vinger op", vertelt engineer Marcel van Beek van Campbell's even later. "Maar ernstige ongelukken hebben we hier nooit gehad en dat willen wij én het Amerikaanse hoofdkantoor graag zo houden. Veiligheid staat bij Campbell's op één, in al zijn aspecten, zoals u in de film kon zien. Onze producten, werknemers, toeleveranciers en klanten moeten veilig weer de poort uit kunnen."

Modernisering
Aanleiding voor mijn bezoek is een grondige modernisering van de verpakkingslijnen. Van Beek, gespecialiseerd in elektrotechniek en besturingen, heeft hier samen met zijn meer mechanisch georiënteerde collega Peter Vroom een belangrijke rol in gespeeld.

"Wij hebben in deze fabriek behoorlijk wat kennis van veiligheid, maar je hebt niet alle kennis in huis. Bovendien heb je te maken met eisen van diverse instanties, die elkaar soms regelrecht tegenspreken. Ons moederbedrijf stelt eisen, er gelden wettelijke eisen (zoals de nieuwe Machinerichtlijn), de gemeente en de brandweer hebben hun eigen eisenpakket. Daarnaast krijgen we inspecties van de Voedsel- en Warenautoriteit en de verzekering want die wil de kans op uitbetalen natuurlijk minimaliseren. Daar komt nog eens bij dat die regels en eisen regelmatig veranderen.

Onze machines voldeden al aan de oude Machinerichtlijn, die eind dit jaar vervalt. Maar onze opzet is om het bedrijf zo veilig mogelijk te maken en aan alle eisen te voldoen. Vandaar dat we deze zomer twee oudere verpakkingslijnen helemaal op de laatste stand der techniek hebben gebracht."

Proces
Dit is echter geen beslissing die even op een namiddag wordt genomen. Campbell’s Utrecht is in 2005 geleden begonnen zich te oriënteren op de markt, aanvankelijk om kennis in te kopen.

Van Beek: "De veiligheidseisen worden steeds strenger en de regels veranderen voortdurend. Bovendien ben je er niet door de Machinerichtlijn alleen maar te lezen. Je moet de voorschriften interpreteren en vertalen naar je eigen situatie. Dat kun je niet in je eentje. Vandaar dat wij in 2007 consultants van Pilz Nederland in huis hebben gehaald. Uit onze gezamenlijke inventarisatie kwamen de risicoklassen te voorschijn en daaruit rolden weer de te kiezen componenten (deuren, lichtschermen, camera's, sensoren) en een plan van aanpak."

Hoewel de inventarisatie merkonafhankelijk was, viel de keuze voor de toegepaste componenten uiteindelijk ook op Pilz. Van Beek: "Bij onze oriëntatie op de componentenmarkt hebben we ons laten leiden door kwaliteit en aanbod. Omdat wij speciale machines gebruiken, die we na aanschaf vaak nog hebben aangepast en gemoderniseerd, hebben we zelf de meeste kennis in huis om de apparatuur mechanisch en elektrisch aan te passen. Waar het nodig (dat beter) is, besteden we werkzaamheden uit.

We kozen voor Pilz omdat dit bedrijf een compleet veiligheidspakket en een goede ondersteuning kon bieden. Ze hebben voor ons de hardware voor de PNOZmulti veiligheidsbesturing en de subsamenstellingen ge-engineerd, waarna we deze snel konden inbouwen. Die snelheid was noodzakelijk om de productie minimaal te onderbreken. De zomer is in de consumptie van soep een rustige periode, zodat we deze periode hebben gebruikt om de lijnen aan te passen."

De fysieke ombouw is verdeeld over twee periodes en duurde in totaal ongeveer vier weken. Elektrisch zijn de lijnen nu helemaal klaar, mechanisch moeten er nog wat aanpassingen worden verricht.

Ombouw
Het project betroffen twee verpakkingslijnen. Tijdens het proces worden de poeders afgevuld in zakjes, die vervolgens worden geëgaliseerd, in doosjes geschoven, met krimpfolie verpakt tot trays en tot slot gepalletiseerd. Omdat de productie in principe vraaggestuurd werkt, is regelmatig omstellen van soort soep en andere verpakking noodzakelijk.

De lijnen zijn opgebouwd uit standaardmachines van voornamelijk van Duits en Nederlands fabricaat. Campbell's heeft ze in de loop der jaren aangepast en verbeterd, ook qua aandrijving. Zo zijn veel mechanische overbrengingen vervangen door servo-aandrijvingen, wat het ombouwproces bij productwisseling aanmerkelijk heeft versneld.

Van Beek: "Deze verpakkingslijnen hebben machines die soms al zo'n twintig jaar oud zijn maar nog jaren mee kunnen. Moderniseren is economischer dan nieuwe machines aanschaffen. Campbell's heeft deze lijnen al vrij snel voorzien van schermen en beveiligingen. Nog later zijn PNOZ-blokken ingebouwd, waarbij de stopcommando's via de PLC van de betreffende machine liepen. Dit betekende veiligheidstechnisch al een hele vooruitgang, maar maakte de verpakkingslijnen nog niet fail-safe. Na de laatste ombouw zijn ze dat wel."

De praktijk
Pilz en Campbell's hebben samen de re-engineering van de verpakkingslijnen uitgevoerd. Ze hebben samen bepaald welke deur of klep met welke sensoren en besturingen moest worden beveiligd en hoe een en ander technisch moest worden ingevuld. Gezien de beschikbare ruimte in de schakelpanelen zijn sommige componenten in nieuwe kleine panelen ondergebracht. Per verpakkingslijn zijn zo'n 90 deuren beveiligd en zijn zeven veiligheidsrelais en zes HMI's ingebouwd. Pilz heeft de programmering van de controllers, HMI's, I/O en PNOZmulti veiligheidsrelais verzorgd. De noodstops zijn verspreid over de gehele lijn en over diverse relais, met één PNOZmulti als master.

Een belangrijke verbetering was het opbouwen van een netwerk per verpakkingslijn waarop alle HMI's, relais en controllers zijn aangesloten. De operators kunnen nu langs de gehele lijn op de schermen zien waar een noodstop is bediend of (zich een storing voordoet en welke deuren openstaan. Voorheen moesten ze eerst visueel rondkijken bij welke machine de storing zich precies voordeed, om er vervolgens naar toe te lopen. Als het om een eenvoudige bevestiging of reset gaat, hoeven ze nu niet meer naar het betreffende paneel toe maar kunnen ze de melding ter plekke afhandelen. De technische dienst kan nu op afstand direct in de controllers en de I/O kijken en in de werkplaats al maatregelen nemen om een storing te verhelpen. Dit lijkt een kleinigheid, maar in de praktijk scheelt het de operators en monteurs per storing behoorlijk wat tijd.

Het nieuwe Machinehandboek – Hoofdstuk 6

Bijgaand het volgende deel van het nieuwe Machinehandboek van Pilz. Vanaf nu kunt u in iedere nieuwsbrief services een hoofdstuk lezen (Duits en Engelstalig). Een totale download (PDF) zal beschikbaar worden gesteld als alle 7 hoofdstukken gepubliceerd zijn. (eind 2009).

Pilz heeft door wereldwijde contacten met normalisatie instanties uitgebreide kennis opgebouwd om dit Machinehandboek te schrijven. Daarnaast hebben wij diverse professoren en leraren van Duitse Universiteiten gevraagd een bijdrage aan dit handboek te leveren.

Het doel van dit hoofdstuk is u op een structurele wijze een overzicht te geven in de besturingstechniek van Pilz en de nieuwe normen onder de nieuwe Machinerichtlijn, die aan het einde van het jaar van kracht wordt. Het is slechts een kapstok voor de juiste aanpak. De verdieping hiervan vindt u in ons cursusaanbod of in onze nieuwe workshop SIL en PL. We zijn bewust niet op de details ingegaan omdat de techniek snel verandert zodat wij u tijdens onze cursussen de meest actuele informatie kunnen presenteren.

Wilt u gedetailleerde informatie dan raden wij u aan om een cursus of workshop te volgen. In de opleidingen Expert Machineveiligheid (4 dagen), Ontwerp veiligheidscircuits volgens EN-ISO 13849-1 (PL) , Ontwerp veiligheidscircuits volgens EN-IEC 62061 (SIL) en in de nieuwe workshop werken met SIl / PL wordt de nieuwe Machinerichtlijn en de bijbehorende belangrijkste normen uitgebreid besproken. Voor informatie of inschrijving kunt u kijken op opleidingen.pilz.nl

-    [Hoofdstuk 6 DuitstaligEngelstalige (hfdst 5) PDF Handboek]

Tegemoetkoming in kosten trainingen Pilz via OTIB

De nieuwe regeling van het Europees Sociaal Fonds (ESF2-regeling) biedt mogelijkheden voor de subsidiëring van scholing van medewerkers in de elektrotechnische industrie. Belangrijkste voorwaarde van deze ESF-subsidiëring is dat het niveau van de te subsidiëren opleidingen maximaal MBO4 mag zijn. Deze regeling heeft een looptijd van 2007 tot en met 2013.

Nieuw aanvraagtijdvak: februari 2010
In februari 2010 stelt OTIB de bij haar aangesloten bedrijven weer in de gelegenheid om ESF-aanvragen in te dienen. Het is nog niet bekend wat het totale budget voor het aanvraagtijdvak van februari 2010 zal zijn. Daarmee is tevens nog onbekend wat het maximale budget voor OTIB zal zijn. Zodra hierover meer bekend is zal dit gepubliceerd worden.

Wijzigingen in de ESF-regeling
De ESF-regeling is met ingang van 1 januari 2009 gewijzigd. Voor een uitgebreide toelichting en de integrale regeling kunt u terecht op www.agentschapszw.nl. Daarnaast kunt u ook contact opnemen met het OTIB ESF-bureau.
Verder zijn er allerlei ontwikkelingen gaande met betrekking tot de ESF-regelgeving. Voor het samenstellen van uw bedrijfsaanvraag is het belangrijk dat die aanvraag voldoet aan de meest actuele voorwaarden.
Indien u plannen heeft tot het indienen van een bedrijfsaanvraag adviseren wij u dan ook om tijdig contact op te nemen met het ESF-bureau van OTIB. Zij kunnen u informeren over de meest recente ESF-regelgeving. Tevens kunnen zij u t.z.t. melden wat het budget is wat in februari 2010 voor OTIB beschikbaar is en hoe uw aanvraag hierbinnen past. Omdat OTIB tijd nodig heeft om uw aanvraag te beoordelen dient uw aanvraag uiterlijk 10 januari 2010 compleet binnen te zijn.

Subsidiepercentage
Tot nu toe bedroeg de ESF subsidie 40%. Vanaf 1 januari 2009 wordt er gewerkt met een flexibel subsidiepercentage. Dit bestaat uit een vast deel van 40% en maximaal 5% bonus als u bepaalde doelstellingen realiseert. Deze doelstellingen komen overeen met de criteria waarop voorheen de ranking werd gebaseerd (denk aan scholing van mensen jonger dan 24 en ouder dan 45).

Formulieren

  • Download hier het werkgeversformulier
  • Download hier het werknemerformulier
  • Download hier de presentielijst individueel
  • Download hier de presentielijst klassikaal
Meer informatie
Neem contact op met Robert Romijn bij Pilz  via e-mailadres: r.romijn@pilz.nl.